
Ularning
so‘zlariga ko‘ra, rus tilidagi shlyuzlar – “slansy” shahar nomidan kelib
chiqqan bo‘lib, Sovet davrida bu qulay plyaj poyabzallari “Polimer” zavodida
ishlab chiqarilgan. Shippaklarning tagiga yozilgan
naqshinkor “slansy”
so‘zi asta-sekin ushbu poyabzalning nomi sifatida emas,
balki ishlab chiqarilgan joy sifatida ishlatila boshlandi. Yangi
zelandiyaliklar “slansy” bilan
uy atrofida aylanib yurishadi, sayr qiladilar, plyajdagi ziyofatlarga
boradilar, transportda yuradilar, ba’zida hatto
ishga ham shu oyoq kiyimlarini
kiyadilar. Qizig‘i shundaki, aynan Yangi Zelandiyada ushbu ko‘p qirrali
poyabzal ixtiro qilingan! Barchasi Yaponiyaga tashrif buyurgan va mahalliy
poyabzaldan ilhomlangan Yangi Zelandiyadan kelgan tadbirkor Morris Yokdan
boshlandi. Oddiy kauchuk sandallar Morrisning ruhiga shu qadar singib ketganki,
u uyga qaytgach, o‘g’li Entoni bilan ushbu
oddiy poyabzallarni 1957 yilda ishlab chiqarishni boshladi. Morris kauchukni
Gonkongdan olib kelgan va sandallar garaj ustaxonasida tayyorlangan. 1987 yilda
uning biznesini sotib olishgan va
bugungi kunda sandal fabrikasining egasi Sanford
Industries. Bunday g’alati ism qayerdan paydo bo‘ldi - sandal (jandal)? Hammasi
juda oddiy. Ingliz tilida “sandal” degan
ma’noni anglatuvchi “jandal” nomi
ikki so‘zdan kelib chiqqan: “Japanese” (yaponcha) va “Sandal”
(sandal). YAngi Zelandiyaning shimoliy plyajlarida 23 yillik izlanishlar
natijasida Yashil qit’aning qirg’oqlariga chap oyoq bilan terilgan oyoq terisi
o‘ngga qaraganda ancha ko‘p mixlangani aniqlandi! Ushbu hodisaning ilmiy izohi
ham mavjud. Shunday qilib, bitta nazariya chapdagi flip-floplarning afzalligi
ko‘pchilik baliqchilar va yaxtachilarning qayiqlarini suvga itarishlariga
bog‘liq bo‘lishi mumkin: baliqchilar bortga o‘ng oyog’i bilan ko‘tarilishadi va
chap bilan yerni itarishadi. Ehtimol, shuning
uchun chap shippak ko‘pincha yo‘qoladi. Bugun Milliy sandallik kuni maktablar va idoralarda nishonlanmoqda.
Ba’zi idoralarda menejerlar nafaqat foydali ixtiro bilan faxrlanish uchun,
balki shunchaki hazil sifatida ishchilariga sandal kiyib
kelishga da’vat etadilar. Bundan tashqari, ushbu kunda Surf
Life Saving New Zealand uchun xayriya mablag’lari yig’iladi. 100 yildan ziyod
vaqt mobaynida ushbu mutaxassislar plyajlarda patrullik qilishadi
(albatta shippak kiyishgan!) Va cho‘kayotganlarni fidoyilik
bilan qutqaradilar.
Ammo
shuni ta’kidlash kerakki, bugungi kunda shippaklar avvalgidek
arzon emas, chunki oldin ularni atigi bir
necha dollarga sotib olish mumkin edi. Ilgari, har
bir kishi yiliga bir nechta juft sotib olishga qodir edi.
Ammo sevimli poyabzallari narxining ko‘tarilishiga qaramay, har yili yozda
yangi zelandiyaliklar sevimli rezina shippaklari bilan
plyajlarni “zabt etish” uchun
borishadi.