24 март Бутунжаҳон силга қарши кураш куни
1982-03-24

Бутунжаҳон силга қарши кураш куни ҳар йили 24 март куни Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти (ЖССТ) қарори билан нишонланади - 1882 йилда немис микробиологи Роберт Кох сил касаллигининг қўзғатувчисини кашф этганини эълон қилган кун. 1905 йилда олим тиббиёт бўйича Нобель мукофотини олди.
Ушбу кун 1982 йилда ЖССТ ва сил ва ўпка касалликларига қарши халқаро иттифоқ (ИУAТЛД) қарори билан таъсис этилган ва сил касаллигининг қўзғатувчиси - Кох таёқчаси кашф этилганининг 100 йиллигига бағишланган. 1993 йилда Жаҳон соғлиқни сақлаш ташкилоти сил касаллигини миллий офат деб эълон қилди ва 24 март Бутунжаҳон силга қарши кураш куни деб эълон қилинди. 1998 йилдан бери у БМТ томонидан расмий ёрдам олди.
Сил касаллиги ҳаво томчилари орқали юқадиган юқумли касалликдир. Ва тўғри даволанмаса, фаол сил касаллигига чалинган одам ҳар йили ўртача 10-15 кишини юқтириши мумкин. ЖССТ маълумотларига кўра, ҳар куни қарийб 4,400 киши ушбу олдини олиш ва даволаш мумкин бўлган касалликдан вафот этади ва деярли 30,000 киши (уларнинг аксарияти ривожланаётган мамлакатларда) касалланади.
Сил касаллиги кунининг рамзи - соғлом нафас олиш рамзи сифатида оқ ромашка белгиланган. Бугунги сана 1982 йилда расман тасдиқланган бўлса-да, дунёда силга қарши тадбирлар 19-аср охири ва 20-аср бошларида бошланган ва хайрия фаолиятига асосланган. Aйнан ўша пайтда Оқ гул куни ғояси пайдо бўлган, ёшлар ва қизлар биринчи марта Женевада оқ ромашка гуллари билан қопланган қалқонлар билан кўчаларга чиқишган. Улар сил касалини даволаш учун хайрия йиғишди. Кейин бу ҳаракатлар бошқа Европа давлатларида ҳам амалга оширила бошланди ва ромашка савдоси аҳолининг эътиборини тортди ва силга қарши ташкилотларга даромад келтирди. Шундай қилиб, Дания ва Норвегияда гул сотиш ҳуқуқи силга қарши жамиятларнинг монополияси эди.